Wat is het doel van schrijven?
Ik ben waarschijnlijk ooit gaan schrijven in een poging grip te krijgen op de wereld en mijn plek daarin. Als kind observeerde ik de mensen om mij heen en al hun acties en handelingen, woorden – soms gericht aan mij – leken een willekeur aan bewegingen, daden, beslissingen zonder zin of doel. Ik vroeg mij al heel jong af waar het bestaan toe diende; met name mijn rol in het geheel. Voor mij leek het – en soms nog – dat ik enkel een toeschouwer was van een toneelstuk waar iedereen het script van heeft, behalve ik. Schrijven over wat ik zag, dacht en voelde gaf mij een soort grip op al die willekeurige bewegingen, inclusief die van mezelf. Oftewel, ik schreef mijn eigen script.
Natuurlijk weet ik niet meer wat mijn gedachtegang als acht- of tienjarige was, en in principe kan ik dat gewoon nalezen.
Toch doe ik dat nooit. Een enkele keer stuit ik weleens op mijn beduimelde schriftjes uit mijn kindertijd, en blader er vluchtig doorheen om ze snel weer weg te leggen.
Waarom?
Misschien uit een soort valse schaamte. De zorgen en vraagstukken van het meisje dat ik ooit was zijn de mijne niet meer. Inmiddels weet ik beter. Denk ik. Of misschien wil ik het meisje van toen niet kwetsen, omdat ik waarschijnlijk moet lachen om haar naïviteit?
Waarom schrijf ik nu nog? Waarom schrijf ik dit?
Ben ik zoveel anders, wijzer dan het meisje van toen, die wanhopig probeerde de wereld te begrijpen? Misschien wel niet.
Door schrijven kom ik bij delen van mezelf die door het leven van alledag overschaduwd zijn geraakt, herinneringen die pijnlijk waren, of een enorme impact hebben gehad op mijn leven, observaties van personen die ik heb gekend – geanalyseerd – en kan ik die in een vorm gieten die voorbestaat in een verhaal of een boek. Misschien is het een enorme behoefte aan ordening, zingeving van alles wat op mijn pad is gekomen en nog komt, zodat er niks verloren gaat?
Als ik terug kijk op mijn leven tot nog toe, zou een buitenstaander kunnen concluderen dat het zeer turbulent is geweest. Soms heb ik het gevoel dat ik een spreekwoordelijke kat ben, die zeven levens leeft. Ik zit nu in mijn zevende leven. ‘Je bent een echte globetrotter, een avonturier,’ heb ik vaak gehoord, en die uitspraak staat in schril contrast met mijn leven nu. De kern van mijn avonturen, en waar ik mij volledig en vol overgave in heb gestort is simpelweg: ‘Ik had niks te verliezen’. Behoorlijk fatalistisch dus.
Mijn leven is nu supersaai. De avonturier in mij is namelijk enorm geschrokken van al die sloten waar ik ooit in ben beland, maar ergens diep van binnen snak ik naar nieuwe avonturen. Schrijven biedt mij de mogelijkheid avonturen te beleven, dromen waar te maken, bijzondere personages te leren kennen, ervaringen van mezelf en anderen om te zetten tot iets tastbaars en zo de illusie van een spannend leven te creëren. Toch blijft het een illusie. Ik zou best wel weer een spannend leven willen, maar ik ben bang dat ik dan alles verlies wat ik inmiddels heb opgebouwd: ‘Ik heb nu iets te verliezen’.
Schrijven is ook een ‘veilige’ manier om het ‘aardse’ los te laten – zoals in het Boeddhisme. Enige troost biedt dat een échte Boeddhist een meester is in het loslaten, een heel rijk binnenleven heeft, en ogenschijnlijk een heel eentonig leven leeft. Op een berg. Mediterend. Supersaai. Net als ik.